Montessori Eğitimi Nedir, Nasıl Uygulanır, Çocuğa Kazandırdıkları Nedir?
İtalya’da ilk kadın doktor unvanına sahip Maria Montessori tarafından geliştirilen Montessori Eğitimi, öğrencinin kendini keşfetmesine imkân sunan, işbirlikçi oyuna dayalı bir metottur. İnsan gelişimine olan ilgisinden dolayı Dr. Montessori devlet tarafından Roma’daki Ortofrenik Okulu yönetimi ile görevlendirilir. Burada görev yaparken zihinsel ve duygusal sorunları olan çocukların eğitimini inceleyerek geliştirdiği Montessori eğitim sistemi büyük yankı uyandırdı.
1907 yılında Roma’ da kiraladığı Casa dei Bambini adındaki çocuk evinde ilk sınıfını açarak kendi eğitim sistemini uygulamaya geçirdi. 1929’ da ise Uluslararası Montessori Derneği’ni (AMI) kurarak hem öğretmenlerin yetişmesini destekleyerek hem de eğitim metodunun dünyaya yayılmasını sağladı.
Montessori eğitim sistemi ile ilgili olarak nasıl uygulandığı, neler kazandırdığı ve faydaları konularında detaylı bilgi sahibi olmak için yazının devamını inceleyebilirsiniz.
Montessori Eğitimi Ne Zaman Başlar?
Montessori eğitimi çocukların ilgi alanlarına saygı duyan, bireysel öğrenme hızı ve kişilik özelliklerine uygun olarak hazırlanmış özel bir metottur. Çocukların doğumundan itibaren 12 yaşına kadar öğrenimini destekler.
Montessori programı 0-3 yaş, 3-6 yaş, 6-12 yaş olarak 3 ana grubu kapsar:
0-3 Yaş Bebeklik Dönemi:
Merak duygusunun en fazla olduğu bu dönemde bebekler için ilgi çekici ve gelişimleri adına besleyici ortam sağlar. Kendine ve çevreye özgüveni oluşturup, duyu-motor becerilerini ve dil gelişimini kazanmaya yardımcı olur.
3-6 Yaş Okulöncesi- Anaokulu Dönemi:
Sosyal gelişim, kendini keşfetme ve yaratıcılığın ön planda olduğu montessori okul öncesi eğitimi matematiksel anlayış ve sorumluluk bilinci kazanımı sağlar.
6-12 Yaş İlköğretim Dönemi:
Bu yaşta çocuklar evreni hayal güçleri ve akıl yürütme ile keşfetmeye çalışır. İnsanlık tarihini ilgi çekici hikayelerle anlatarak veya farklı konularla entegre ederek çocukların toplumdaki rolünü anlama, kendi kültürünü ve dünyayı öğrenmelerini teşvik eder. Hayal gücü ve entelektüel bağımsızlığını geliştirmek için kişisel gelişimini destekler. Ayrıca, müzik, sanat, dramanın yanı sıra kendi ilgi alanlarını keşfetmelerine ve bunları geliştirmelerine rehberlik eder.
Montessori Eğitimi Nasıl Uygulanır?
Montessori eğitimi okulda olduğu gibi evde de uygulanabilir. Önemli olan doğru ortamın hazırlanmış olmasıdır. Bu kapsamda çocuklar kendi gelişim düzeylerine uygun materyalleri bireysel ilgi alanlarına göre özgürce seçer. Eğitimin sırasında yetişkinin veya eğitmenin görevi çocuğun yeteneğini keşfetmesini sağlayıp, gelişim sürecini desteklemektir.
Montessori eğitim modeli çocuğun kendi hatasını fark edip kendisinin düzeltmesini hedefler. Ayrıca Montessori okulları çocuğa istediği zaman, kendi seçtiği materyalle oynama imkânı sunar. Etkinlikler bireysel, çiftli, küçük veya büyük gruplar halinde olabilir.
Sınıfın odak merkezi yoktur yer, masa ya da bahçe eğitime uygundur. Çocuklar kendine veya başkasına zarar vermediği sürece eğitmen müdahalede bulunmaz. Eğitmenin asıl görevi öğrencilerin bireysel farklılıklarını inceleyip tanıyarak onlara yol göstermek ve rehberlik yapmasıdır.
Montessori Uygulamalarında Neler Kullanılır?
Montessori çalışmaları incelendiğinde genellikle ahşap ve doğal oyuncakların yanı sıra evde bulunan her eşya eğitim materyali olarak kullanılabilir. Önemli olan kullanılan eşyanın, çocuğun fiziksel ve duygusal gelişimine uygun olmasıdır. Örneğin, boncuk veya düğmeleri küçük çocuklar için kullanmak tehlikeli olabilir. Ancak, halka geçirme, ahşap küpler, plastik şişeler veya bul tak tarzı oyunlar küçük çocukların el-göz koordinasyonu ve motor becerilerini geliştirmek için idealdir.
Ayrıca, çocuklara mutfakta meyve soyma, bezelye ayıklama gibi görevler verilerek tat ve koku alma gibi duyusal gelişimleri desteklenerek sorumluluk duygusu kazanmaları sağlanabilir. Görsel hafıza kartları, sayı eşleştirme, basit dört işlemlerde, çocukların bilişsel gelişimleri açısından önemli bir yere sahiptir. Evde ebeveynler tarafından doğumdan itibaren başlayan okulda devam eden montessori eğitim sistemi çocuğun kendini ve çevresini yaşayarak keşfetmesini sağlar.
Montessori Eğitimi Çocuğa Ne Kazandırır?
Montessori Metodu, çocuklar ve ergenler için bilişsel, duygusal, sosyal ve fiziksel tüm gelişim alanlarında kazanım elde etmesini sağlar.
Doğumdan itibaren başlayan eğitim çocukta özgüven, öz disiplin, farkındalık oluşturarak yaşam boyu öğrenme sevgisi kazandırır.
Her çocuğun öğrenme metodu ve hızı farklıdır. Bu kapsamda öğretmen rehberliğinde her çocuk için bireysel program ve öğrenme planı hazırlanır.
Okul öncesi Montessori sınıflarında farklı yaş gruplarından öğrenciler sosyalleşerek birbirlerine saygı duymayı, çatışmalardan barışçıl çözümler üretmeyi öğrenir.
Montessori eğitimini alan çocuklar sınırlar içinde özgür olmayı öğrenir.
Geleneksel eğitimden farklı olarak Montessori ’de uygulamalı öğrenme ön plandadır ayrıca öğrencilerin cevabı kendileri keşfetmesi sağlanarak öğrencinin aktif olduğu bir eğitim amaçlanır.
Montessori Oyuncakları ve Materyallerinin Faydaları Nelerdir?
Montessori oyuncakları Maria Montessori’ nin geliştirdiği eğitim sistemini destekleyen sessiz, az ama fonksiyonel oyuncaklardır. Çocukların kendi dünyalarını keşfetmelerini sağlayarak, sahip oldukları yetenekleri ortaya çıkarmaları için imkân tanır. Montessori oyuncakları çok yönlü ve yaratıcı olmasından dolayı bir çocuğun olmasını istediği her şeye dönüşebilir. Bu tamamen çocuğun kendi hayal gücüne bağlıdır. Montessori oyuncaklarında doğal, sağlıklı ve dayanıklı yapısından dolayı genellikle ahşap tercih edilir. Araştırmalara göre doğal ahşabın çocuklar üzerinde sakinleştirici etkisi olduğu gözlemlenmiştir. Ahşap oyuncaklar sessiz olmalarından dolayı dikkat ve yoğunlaşma sağlar. En çok tercih edilen montessori oyuncakları ve faydaları:
1.) Montessori eğitimi verilen sınıflarda öğrencilerin boylarına uygun ahşap masa ve sandalye kullanılarak çocukların kendi yaşam alanlarını oluşturmalarına yardımcı olur.
2.) Ahşap geometrik bloklar ve renkli küpler çocukların hem şekilleri ve renkleri öğrenmelerini sağlar hem de örüntü oluşturma, dengeleme el ve göz koordinasyonu ile motor becerilerinin gelişimini destekler.
3.) Hayvan figürleri ve yapboz oyuncaklar hayvanları tanıma, kelime bilgisi ve parçaları tamamlama gibi yönlerden faydalıdır.
4.) Montessori oyuncaklarından en çok popüler olan kulplu silindirler farklı şekil, boyut ve hacimdeki bu silindirler çocuklarda matematiksel beceri, el göz koordinasyonu, kas gelişimi, iç disiplin ve görsel hafıza becerilerini geliştirir.